İşletim Sistemleri Konsepti [3]

İşletim Sistemi Türleri

İşletim sistemlerini sınıflandırmak istersek bunu çok tek kullanıcılı, çok kullanıcılı, real time ... gibi onlarca farklı sınıfa koyabiliriz. Ben burada 5 farklı kategoriye koyacağım ama sadece iki tanesi ile ilgileneceğiz. Burada dikkat çekmeye çalışacağım nokta kaynak ve zaman planlaması.

1. Tek Kullanıcılı ve Çok Görevli Sistemler
2. Çok Kullanıcılı Sistemler
3. Gerçek Zamanlı Sistemler
4. Dağıtık Sistemler
5. Gömülü Sistemler

Tek/Çok Kullanıcılı Sistemler

Bu sistemler bizim klasik telefon ve bilgisayarlarda kullandığımız işletim sistemleridir. Bir programa çift tıklar ve çalıştırırız ve çalışırda. Veya programcı gözünden bakarsak bir program yazdık. Tek yapmamız gereken dağıtmak ve başkalarınında bu programı çalıştırması.

Bu tip sistemler tek çekirdek veya çok çekirdek olması farketmeksizin aynı anda bir den çok işi bir arada yapabilir. Bunun detayına ileriki konularda değineceğim.

Dinamik olarak sürekli bir program açılıp kapatılabilir. Örneğin oyun oynarken arkada müzik dinleyebilir, istediğiniz zaman müziği kapatabilirsiniz. Burada 16GB ram belleğiniz olduğunu farzedelim. Müzik açtığınız zaman 200MB otomatik olarak 200MB ram tüketilir. Kapattığınız zaman bu sisteme geri iade edilir.

Gerçek Zamanlı İşletim Sistemleri

Bu tip işletim sistemleri genellikle Uçaklarda, araçlarda, tanklarda etc. görülür. Burada yeni bir program açma(örneğin müzik) ihtiyacı olmaz.

Bir tank düşünelim, 4 adet özelliği var ve 4 adet program yazdık.

1. Hareket Et
2. Saldır
3. Saldırıyı Savuştur
4. Telsiz sistemi

Bu özellikler tank için bellidir, ekstra dinamik bir program ihtiyacı duymaz. İşte böyle durumlarda RTOS kullanılır, bunun sebebi bu kadar kritik işler için (örneğin tankın gelen saldırıyı savuşturması özelliği hata kabul edilemez) riskin olabildiğince minimum, programın olabildiğince hızlı çalışma gerekliliğidir.

Tankımızın 16 GB Ram belleğe sahip olduğunu düşünelim.

Bir programın ihtiyaç duyduğu Ram boyutlarını en başta belirleriz.

1. Hareket Et -> 4GB Ram,
2. Saldır -> 3GB
3. Saldırıyı Savuştur -> 7GB
4. Telsiz sistemi -> 2GB

Bu boyutlar çalışma zamanında değişemez. Oysa ki Normal işletim sistemlerinde ne kadar program açarsak açtığımız program kadar dinamikten ram eksilir, kapatınca geri iade edilir. RTOS'da temel konsept bu şekilde.

Burada hep RAM örneğinden gitsem de işlemci çekirdekleri, cpu kullanımı gibi bir çok faktör işletim sistemine göre farklı dinamiklerde çalışabilir. Buradaki temel amaç felsefeyi anlamak

Eğer eğitim içeriğinde bir hata fark ederseniz, lütfen bunu bize e-posta yoluyla bildirin. Uygulamalı eğitimlerdeki sorunlara yaklaşımım ve bakış açım, yeni öğrendiğim bilgiler doğrultusunda değişebilir. Sizlerin de farklı bir bakış açınız varsa, bunu bizimle paylaşmaktan çekinmeyin.